Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023

Για την Αγία Φιλοθέη!

γράφει η Ανδρονίκη Παντιώρα

Με μια μεγαλειώδης αφιερωματική συναυλία που φιλοξενήθηκε στο Θέατρο του Κολλεγίου Αθηνών, ο Δήμος Φιλοθέης Ψυχικού, τίμησε τα 500 χρόνια από τη γέννηση της Αγίας Φιλοθέης, αυτής της εμβληματικής προσωπικότητας, της γυναίκας μοναχής που αφιέρωσε τη ζωή της στη φιλανθρωπική και κοινωνική δράση και που λόγω αυτής, φέρουν το όνομά τους η Φιλοθέη και το Ψυχικό.

Μία πρωτότυπη μουσική σύνθεση που αναδύει το συναίσθημα από κάθε χρονική περίοδο της ζωής, της διαδρομής, του έργου, της προσφοράς και της παρακαταθήκης εν γένει που άφησε η Αγία Φιλοθέη, αποκαλύφθηκε χθες, μέσα από μία μοναδική στην κυριολεξία μουσική δημιουργία του διακεκριμένου συνθέτη, Νέστορ Τέηλορ, Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Δημοτικού Ωδείου Φιλοθέης Ψυχικού.                     

Η δράση της Αγίας Φιλοθέης, ταυτίζεται με τη δημιουργία των προαστίων της Φιλοθέης και του Ψυχικού. Ίδρυσε σχολεία, νοσοκομεία, χειροτεχνικά εργαστήρια, ορφανοτροφεία. Περιέθαλψε γυναίκες στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, τις έκρυβε για να μην τις βρουν οι δυνάστες κατακτητές, τις φυγάδευε, κρατώντας τες μακριά από τον οθωμανό εξουσιαστή.  

Ο Δήμαρχος, Δημήτρης Γαλάνης, αναφέρθηκε στην ομιλία του στην ενοποίηση των τριών κοινοτήτων, της Φιλοθέης, του Ψυχικού και του Νέου Ψυχικού και στο γεγονός ότι στην απόλυτη προτεραιότητα της διοίκησης του δήμου, έχει τεθεί εξαρχής η διατήρηση της ισορροπίας των φυσικών χαρακτηριστικών των κοινοτήτων, με τις ανάλογες περιβαντολογικές παρεμβάσεις που προεξοφλούν με αυτόν τον τρόπο τη συνοχή στο ύφος του προαστίου. Ο Δημήτρης Γαλάνης στάθηκε πρωτίστως στις παναθρώπινες αρχές και τις οικουμενικές αξίες που διέδωσε με τη στάση της η Αγία Φιλοθέη, της ελευθερίας, της ανεξιθρησκείας και των κοινωνικών δικαιωμάτων και που όπως είπε, οι ίδιες αρχές και οι ίδιες αξίες διέπουν τη λειτουργία του δήμου.                                                           


Στην κατάμεστη αίθουσα του Θεάτρου του Κολλεγίου Αθηνών, οι καλεσμένοι απόλαυσαν μία εξαιρετική μουσική σύλληψη του Νέστορ Τέηλορ, μια μουσική σύνθεση που βασίστηκε στο χειρόγραφο κώδικα του Μεγάλου Σπηλαίου, το οποίο είναι μια δέηση, μια επίκληση, όπου σύμφωνα με την παράδοση, οι στίχοι γράφτηκαν από την ίδια την Φιλοθέη όταν ήταν σε νεαρή ηλικία, τους οποίους έψαλε ξανά κατά τις τελευταίες της μαρτυρικές στιγμές. Τη μελοποίηση, τραγούδησε η υψίφωνος Χριστίνα Πουλίτση, με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της ΕΡΤ, σε αφήγηση Τάσου Νούσια και απαγγελία Νικόλ Δημητρακοπούλου. Στην εκδήλωση συμμετείχε και η College Symphony Orchestra του Κολλεγίου Αθηνών.

"Με τη μουσική στο ξετύλιγμά της, γίναμε συνοδοιπόροι της πνευματικής πορείας της Αγίας Φιλοθέης, πως ξεκίνησε από παιδί, ποια υπόσχεση έδωσε στον εαυτό της, μέχρι τη θυσία της", μας υπογράμμισε ο Νέστορ Τέηλορ. Γίναμε μάρτυρες ως θεατές, μέσα από το συγκινησιακό φορτίο που έχει την ικανότητα να μεταφέρει η μουσική, μιας έντονης συναισθηματικής εμπειρίας, μέσα από μια κλιμακούμενη μουσική δυναμική που ενεργοποιείται μέσα από το άκουσμα της μουσικής. Αυτή είναι η μαγεία άλλωστε της μουσικής. Φέρνει στην επιφάνεια το συναίσθημα, το ξεχασμένο συναίσθημα. Πυροδοτεί μια βαθιά νοσταλγική, συναισθηματική εμπειρία. Ξυπνά το κρυμμένο, εσωτερικό, ψυχικό.  Άλλωστε, χωρίς τη μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος, όπως έχει πει ο Freidrich Nietzsche.                                                                       

Ο Νέστορ Τέηλορ με την Κασταλία Σαμοΐλη από το Κολλέγιο Ψυχικού

Ο υπερβατικός χαρακτήρας του κειμένου, σε συνδυασμό με τα αφηγηματικά του μέρη που ενσωματώθηκαν με τρόπο ελεύθερα ποιητικό, περιγράφοντας μουσικά την εσωτερική περιπλάνηση της Αγίας έως την πορεία της προς την ενόραση, συναντώνται με τρόπο απρόσμενο με την προσευχή του πατέρα Αθανάσιου Σκαρκαλά που ακούστηκε με ήχο ηλεκτρονικό. Όπως μου επισήμανε ο συνθέτης, Νέστορ Τέηλορ, υπάρχει μία στιγμή, μία ευτυχής συγκυρία θα λέγαμε, όπου από "τύχη" συμβαίνει πολλές φορές ένα μεταφυσικό ταίριασμα σε κάτι. Ένας συνδυασμός θα λέγαμε γεγονότων και καταστάσεων, όπου ο συγκερασμός τους, δίνουν το απόλυτα επιθυμητό αποτέλεσμα. "Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια της σύλληψης και σύνθεσης του έργου", υπογραμμίζει ο Νέστορ Τέηλορ. Ωστόσο, στην ενήλικη, έμπειρη ζωή, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι τύχη είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς κινήσεων και δράσεων προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση. Την εκδηλωση συντόνιζε η Ειρήνη Νικολοπούλου.