Κυριακή 19 Μαρτίου 2023

Παράσταση με χιλιάδες πρωταγωνιστές!


Αύγουστος του 1867, στην βορειοδυτική Αγγλία. Ο πρώτος προκαθορισμένος αγώνας δύο αυτοκινούμενων οδικών οχημάτων σε μια διαδρομή βρίσκετε σε πλήρη εξέλιξη. 

Η διαδρομή από την εκκίνηση, την πόλη Ashton Under Lyne εώς τον τερματισμό στο Old Trafford, Manchester, είχε απόσταση οκτώ μίλια!. Νικητής ήταν ο Isaac Watt Boulton, με δεύτερο τον έτερο συμμετέχοντα Daniel Andamson. Πολύ αργότερα τον Ιούλιο του 1878 το νομοθετικό σώμα του Ουισκόνσιν ενέκρινε νόμο-κανονισμό για τον πρώτο αγώνα αυτοκινήτων στις ΗΠΑ, ο οποίος διεξήχθη στις 16 Ιουλίου 1878, σε μια διαδρομή 200 μιλίων από το Green Bay στο Appleton καταλήγοντας στο Madison. Και σε αυτόν τον αγώνα οι συμμετοχές ήταν, δύο! Αυτές είναι οι δύο καταγεγραμμένες προσπάθειες για την απαρχή του motorsport. Αναζητώντας άλλες προσπάθειες, αντιλαμβανόμαστε την δυσκολία από την στιγμή που η μη ''νομιμοποιηση'' των αγώνων, περιόριζε την ''προβολή'' των δράσεων.

Στην Ελλάδα το 1884 εμφανίζεται το πρώτο ατμήλατο λεωφορείο, με σιδερένιους τροχούς που ξεκινά από την Αθήνα για τη Θήβα και τη Λιβαδειά με 14 επιβάτες, σε χρόνο-ρεκόρ 4 ωρών. Το πρώτο τροχήλατο όχημα φτάνει στην Αθήνα το 1897. Σταδιακά μέχρι το 1924 οι χωματόδρομοι της πρωτεύουσας γεμίζουν αυτοκίνητα. Οι οδηγοί με εξάρτηση αεροπόρου της εποχής προσπαθούν να εντυπωσιάσουν με τις πριμιτίφ οδηγικές ικανότητες τους κατοίκους που δεν διαθέτουν αυτοκίνητο. 

Το 1924 με πρωτοβουλία του οξυδερκή Αντώνη Σταθάτου, ιδρύεται η ''Ελληνική Λέσχη Περιηγήσεως και Αυτοκινήτου'', γνωστή ως ΕΛΠΑ, η οποία σύμφωνα και με το καταστατικό της ανέλαβε αφενός την εξέλιξη και τον έλεγχο του αθλήματος των μηχανοκίνητων, αφετέρου την ανάπτυξη εσωτερικού και εξωτερικού τουρισμού με την οργάνωση αγώνων αυτοκινήτου κατά τα ξένα πρότυπα.

Με την συνεργασία της εφημερίδας «Βραδυνή» η ΕΛΠΑ το 1926, διοργανώνει τον πρώτο αγώνα στην Eλλάδα. Ο αγώνας σπριντ, σε μία ευθεία ενός χιλιομέτρου επί της... λεωφόρου Συγγρού (!!!). Οι αγώνες αυτοκινήτου παίρνουν το δρόμο και ακολουθούν ο γύρος της Πελοποννήσου, και οι διαδρομές Aθήνα -Iτέα και Mαραθώνας – Aθήνα, που συμμετείχαν μόνο κυρίες. 

Το νέο ελληνικό motorsport αφήνει πλέον ελπίδες για τη συνέχεια. Φθάνοντας στα ΄50s και παρά την μεσολάβηση ένας παγκόσμιου πολέμου οι αγώνες στην Ελλάδα γνωρίζουν πλέον την καθιέρωση. Αποκτούν φανατικούς υποστηρικτές οδηγούς που συμμετέχουν σε αυτούς και μεγάλο κοινό θεατών που τους παρακολουθεί!   

Το Ράλλυ Ακρόπολις και η κοντινή στην πρωτεύουσα ανάβαση Πάρνηθας συγκεντρώνουν τεράστιο ενδιαφέρον. Οδηγοί και θεατές, οι μεν πρώτοι εντυπωσιάζουν με την δεξιοτεχνική οδήγηση, οι δεύτεροι τους αποθεώνουν σε κάθε προσπάθειά τους! Το «παιχνίδι» στην δραστηριότητα οδηγού με θεατή και η απασχόληση που εκτελείται μέσα σε ορισμένα χώρο-χρονικά πλαίσια, σύμφωνα με κανόνες ελεύθερα αποδεκτούς αλλά απολύτως δεσμευτικούς, είναι αυτό-αναφορική ως προς τον σκοπό της και συνοδεύεται από ένα αίσθημα έντασης, χαράς και από την συνειδητότητα ότι διαφέρει από τη κανονική ζωή. ‘Ετσι ο οδηγός διαλέγει την δική του αρένα για την παράστασή του και ο θεατής, τον δικό του ήρωα ως πρωταγωνιστή!

Ο γράφων έχει αναρωτηθεί πολλές φορές τι θυμάται περισσότερο ανά τον κόσμο και ανά τους καιρούς; Τον Όμηρο ή τον Οδυσσέα; Τον Θερβάντες ή τον Δον Κιχώτη; Τον Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερί ή τον Μικρό Πρίγκιπα; Πού πάει κυρίως ο στοχασμός μου και οι αναζητήσεις μου; Στο Ράλλυ Ακρόπολις ή στην ανάβαση της Πάρνηθας; Σαφώς στην ανάβαση της Πάρνηθας και το ''συμπυκνούμενο'' θέαμα που δεν επέτρεπε ούτε το παραμικρό λάθος από τον οδηγό! Οι ήρωες μου ήταν εκεί, αυτοί αυτονομούνται και παράλληλα δημιουργούν συνάφειες και σχέσεις μεταξύ του εαυτού τους και του αυτοκινήτου. Τα νήματα των κοινών ιστοριών τους ξεκινάνε από την αρχή, από τη δημιουργία τους και ίσως από την επινόησή τους στην κάθε στροφή...

Όμως το μίγμα της πραγματικότητας και της φαντασίας ή το στόρι της φαντασίας πλάθεται και αναπλάθεται, εξελίσσεται, μεταμορφώνεται. Και έτσι, για παράδειγμα, ο Οδυσσέας μπορεί να μη συνδεθεί με την επιστροφή στην Ιθάκη του αλλά να κρατάει το πνεύμα της περιπέτειας και της υπέρβασης των δυσκολιών, της αναζήτησης του αγνώστου και της ανακάλυψης νέων τόπων σε κάθε εκδοχή αφήγησης ή θεωρίας. Η 7η Τέχνη θα τον στείλει ως μορφή δράσης του σύγχρονου πολιτισμού σε απίθανες περιπέτειες μακριά από τις θάλασσες της Μεσογείου στους αστροωκεανούς του διαστήματος. Αλλά δεν είναι μόνο ο κινηματογράφος και η επιστημονική φαντασία, που προεξοφλούν το μέλλον, ακόμα και το πιο μακρινό, το πλανητικό μας μέλλον με όχημα την τέχνη της επινοητικότητας του Οδυσσέα. Κάθε άνθρωπος θα ονοματίζει τη δική του μικρή οδύσσεια είτε για την πολύπαθη και περιπετειώδη ζωή του είτε για τη νοσταλγία της εστίας του. Και η εστία του Στράτη Χατζηπαναγιώτου ήταν η Πάρνηθα! (Φωτογραφία στο άνοιγμα του θεματος και στην παράγραφο). Για όσους τον είδαν και κυρίως για όσους τον αντιλήφθηκαν όπως φαντάζομαι κι εγώ όταν ανέβαινε στο βουνό το 1983 με το λευκό mk2, Gr.:2!. Αυτό ήταν το αποκύημα της αναβίωσής για 7η φορά στην ανάβαση της Πάρνηθας. Ο αριθμός 7, άλλωστε είναι ο αγαπημένος μου.

                                                                                          

Υπάρχει και κάτι άλλο. Κάθε εποχή διαμορφώνει ξεχωριστές προσεγγίσεις των ηρώων μας και του κόσμου τους. Άλλος ο Δον Κιχώτης του Μεσαίωνα, άλλος των καιρών των Αυτοκρατοριών, άλλος του μεσοπολέμου, άλλος του 20ου αιώνα. Κάθε ήρωας συνεισφέρει με το δικό του κομμάτι στο πολυποίκιλο μωσαϊκό και μέσα από την εντύπωση που προκαλεί, τα νήματα συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται όλο και πιο πολύ με το πέρασμα των εποχών. Μπορεί να εμφανίστηκε στα τέλη των '80 στο προσκήνιο των αγώνων, την τελευταία φορά το (1983), την Πάρνηθα δεν την πρόλαβε ως οδηγός αλλά ήταν στην αναβίωση... Με ευγένεια και σεβασμό στον ιερό τόπο, ο Γρηγόρης Πιερρουτσάκος με τον συνοδηγό του Αλέξανδρο Ματαλιωτάκη!

Εν κατακλείδι, πρόκειται για μια ευρηματική παράσταση με ουσία και δύναμη, που αποδόθηκε με σκηνικό πλουραλισμό ζωντανά στον τόπο που διαδραματίστηκε, με άψογες ερμηνείες, 100 συμμετεχόντων, συνδύαζοντας το θεατρικό γίγνεσθαι. Μέσω της συνολικής σκηνοθετικής προσέγγισης, από την ΦΙΛΠΑ του διαλόγου και της ανταλλαγής των εμπειριών και των απόψεων στις εξαιρετικές αφηγήσεις των ιστοριών, που ζωντανεύουν γλαφυρά την ιστορία, με προορισμό την αυτογνωσία και την αυτοβελτίωση. Αυτό είναι το motorsport, μία αέναη παράσταση!