Το θηλυκό στο στόχαστρο…!

γράφει η Μαρία Παπαμιχαήλ

Το να βιάσεις, να εξαπατήσεις, το να εκπορνεύσεις, να σκοτώσεις, το να μειώσεις και να ξευτιλίσεις θηλυκές και θηλυπρεπείς συμπεριφορές, αποτελούν εκφάνσεις του ίδιου συμπλέγματος.

Το ανδροκρατικό μοντέλο, όπου ζητά να επιβεβαιώνεται η υπεροχή του ενός, εις βάρος του άλλου είναι πέρα από αυτό που ονομάζουμε "παρενόχληση" και "φυλετική πάλη". Οφείλουμε να σκεφτούμε τί πρεσβεύει η αρσενική πλευρά μας και τι η θηλυκή. Με ποιο τρόπο μέσα μας, ως άτομα και ως κοινωνία, ορίζουμε το «αρσενικό» και το «θηλυκό». Όχι μόνο σήμερα, Ημέρα της Γυναίκας.

Κάποτε, η θηλυκότητα ήταν ιερή. Έφερε το μυστήριο, μια μαγεία. Αυτή τη μαγεία της ζωής που έδινε, φρόντιζε και συντηρούσε. Υπήρχε ένας σεβασμός σε αυτή τη φύση, που έφτανε και την λατρεία. Είναι στη φύση του το θηλυκό να ελκύει, να παθιάζει, να γεννά, να τρέφει, να φροντίζει, να σκέφτεται, να προσφέρει, να εργάζεται, να ζει. Επιβιώνει.

Στο μυαλό μας το αρσενικό, έχει καταντήσει –λανθασμένα- να σημαίνει την ισχύ, την επιθετικότητα, την επιβίωση με κάθε κόστος, τη μαγκιά, τον ωχαδερφισμό. Επομένως, θα τολμούσα να το ταυτίσω με την φράση "να είσαι killer". Οι γυναίκες, ακολουθώντας έναν πιο αρρενωπό ρόλο πια στις μέρες μας, ίσως κάνουν, σε μερικές περιπτώσεις το λάθος να ακολουθούν αυτή την προτροπή και να χάνουν της θηλυκότητά τους, θεωρώντας πως το να «καταξιωθείς» σημαίνει να γίνεις και να φέρεσαι ως «άντρας». Κι όμως! Το αρσενικό αδικείται όταν περιγράφεται ως έτσι! Η γυναίκα χάνει όταν ακολουθεί αυτή τη στρατηγική!

Ο κάθε άνθρωπος έχει μέσα του και την αρσενική και την θηλυκή του πλευρά. Δεν σημαίνει τίποτα το φύλλο, ως προς την αδυναμία ή την ισχύ, τον χαρακτήρα και τις επιλογές. Όσο όμως καλλιεργούμε "άγρια δάση", λογικό είναι να εκτρέφουμε "θηρευτές". Όσο θέλουμε να ζούμε σε μια "ζούγκλα", σε πραγματικό, φιλοσοφικό και ηθικό επίπεδο, τόσο αυτοί που θα μπαίνουν στην αρένα της ζωής, θα "ντύνονται" killers. Όσο προσπαθούμε να αποκολληθούμε από αυτό, ως κοινωνία, τόσο, σαν μαγνήτης θα αντιδρά και μας τραβά προς τα κάτω. Προς το χειρότερο. 

Είναι θέμα παιδείας. Βεβαίως αυτό είναι το γενικότερο πλαίσιο που πρέπει να αλλάξει. Αυτό όμως που τρομάζει ιδιαίτερα, είναι ότι πια αποτελεί απόρροια "κοινωνικής συνήθειας", που γεννάται από την απάθεια. Ως εκ τούτου, υπάρχουν στιγμές που ξυπνάμε - ξαφνικά! – από έναν Ζακ, έναν Άγγελο, από μια Γεωργία και ξανακοιμόμαστε…

Δεν ξέρω αν έφταιξε η χειραγώγηση της γυναίκας, το ότι διεκδίκησε τις ίδιες ευκαιρίες και θέσεις εργασίας, που ουσιαστικά, αυτό δεν θα μπορούσε να μειώσει την θηλυκότητά της, παρά μόνο να αναπτύξει τις ικανότητες και τις δυνατότητές της. Αλλά ακόμα και τώρα, που υποτίθεται αυτά είναι δεδομένα, η γυναίκα είναι συνυφασμένη με μια «παροχή υπηρεσιών» και αυτό δεν είναι απλώς άδικο, καταλήγει να είναι και επικίνδυνο. Όταν δεν συμφωνεί, τιμωρείται, όταν δεν συμμορφώνεται, πιέζεται, βιάζεται, παρενοχλείται, για να επηρεαστεί η ψυχολογία της, να περιορίζεται (η γνώμη της, η πρωτοβουλία της, η θέση της) να αλλοτριώνεται, να σκοτώνεται.

Πιο μέρος του εαυτού μας πεθαίνει, σκοτώνοντας τη γυναικεία φύση; Ζούμε σε μια κοινωνία που δεν έχει «χώρο» για την γυναικεία έκφραση, για τη θηλυκή μας πλευρά. Είναι μία κοινωνία σκληρή. Είναι μια κοινωνία που δεν χωρά η ευαισθησία, ο ρομαντισμός, η καλοσύνη, η μητρότητα, όπως αυτή εκφράζεται στην προστατευτικότητα. Όνειδος και κοροϊδία όλα αυτά. Τι άλλο χάνουμε σκοτώνοντας την θηλυκή μας πλευρά; Χάνουμε την δεκτικότητα, την αγκαλιά που τους δέχεται όλους, την κατανόηση, την ισορροπία σε υπομονή και επιμονή, την αλληλεγγύη, το «στήθος» που έχει μάθει να τρέφει τους πάντες, αλλά τώρα εκφυλίζεται και πουλιέται. Δεν αφήνονται περιθώρια λάθους. Δεν υπάρχει συγχώρεση.

Το θηλυκό κατανοεί, συναισθάνεται πιο εύκολα, συμπονεί, καλύπτει και συγ-χωρεί. Η συγχώρεση υπό την έννοια του "κάνω χώρο (και για σένα)" – κάνω χώρο στη ζωή, στην εργασία, σε μια ανθρώπινη πολιτεία. Απεναντίας, μια σκληρή «αρρενωπή» συμπεριφορά, καλλιεργεί συγκρουσιακές καταστάσεις, με στόχο τις ανατροπές, δίνει προβάδισμα στους εγωισμούς. Μία φύση που δεν ησυχάζει, δεν γαληνεύει παρά μόνο όταν υπερισχύσει. Η βία ζητά τη βία, υποστηρίζει την καχυποψία, την θέληση για εκδίκηση, πονηρούς τρόπους διαφυγής.

Και έτσι, εάν και ζεις σε ειρήνη, βιώνεις έναν συνεχόμενο πόλεμο….Ο σεβασμός στην γυναικεία φύση, μας μαθαίνει τον σεβασμό στη ζωή. Σεβασμό στο να δίνουμε χώρο να ζει, δίπλα μας, ένα άλλο πλάσμα που μπορεί κι έχει το δικαίωμα να είναι είτε πιο αδύναμο, είτε πιο ευαίσθητο, είτε πιο δυνατό από εμάς και αυτό να είναι αποδεκτό.

Η Μαρία Παπαμιχαήλ είναι πολιτική επιστημών και φιλόλογος, μέλος της ομάδας εργασίας του ΣΒΑΠ για τον βιομηχανικό τουρισμό. Έχει υπάρξει μεταξύ άλλων επί έτη επιστημονικός συνεργάτης στην Κ.Σ. ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια στην Ευρώπη), σύμβουλος επικοινωνίας στο Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας, συνεργάτης στη κίνηση Zero Stray Academy για την προβολή του έργου των Δήμων για τα αδέσποτα ζώα, συνεργάτης σε αθλητικά δρώμενα με το Μουσείο Περιβάλλοντος του ΠΙΟΠ, εθελοντής στην Ομάδα Αιγαίου και στο Διεθνές Φεστιβαλ Κινηματογράφου "Γέφυρες".