κείμενο Ανδρονίκη Παντιώρα
φωτογραφία Πέτρος Καστορίνης
Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος η σημερινή, μια ημέρα πολυσυζητημένη, που το νόημα της ύπαρξής της είναι δεν είναι συμβολικό, είναι πρακτικό. Επιλέγοντας να μιλήσουμε με το Νίκο Χιωτάκη, πρόεδρο του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, θέλουμε να συνδέσουμε τις έννοιες της δράσης και της αντίδρασης, την πράξη με το αποτέλεσμα, διότι αν κάνουμε όλοι οι άνθρωποι, ο καθένας ξεχωριστά μικρές, απλές, καθημερινές κινήσεις, πετυχαίνουμε μεγάλα αποτελέσματα.
Υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα, 9 ρεύματα. Οι συσκευασίες, οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, τα λάστιχα αυτοκινήτων, οι μπαταρίες, οι μικρές μπαταρίες, τα αυτοκίνητα τέλους κύκλου ζωής, το σύστημα που ασχολείται με τις εκσκαφές, τις κατεδαφίσεις, τα μπάζα και τα χρησιμοποιημένα λάδια των αυτοκινήτων. Σύστημα είναι ένα συλλογικό σύστημα των παραγωγών ενός προϊόντος. Για παράδειγμα, όλες οι εταιρείες που κατασκευάζουν στην Ελλάδα λάστιχα αυτοκινήτων, είναι εγγεγραμμένες σε αυτό το σύστημα, είναι να εισπράττουν ένα τίμημα από τον παραγωγό, επιβαρύνουν τον καταναλωτή τιμολογιακά και με τη σειρά τους στο τέλος όταν το ελαστικό κλείσει το χρόνο ζωής του, το παίρνουν και να το επεξεργάζονται.
Ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης έχει μείνει πολύ πίσω όλα αυτά τα χρόνια. Στην ουσία θα λέγαμε ότι δεν έκανε ποτέ βήματα προς τα μπρος. Σε αυτόν τον τομέα θα πέσει και το βάρος, όπως μας λέει ο Νίκος Χιωτάκης, στην ενημέρωση των πολιτών για τα οφέλη της ανακύκλωσης, προκειμένου να ξυπνήσουμε την ευαισθησία τους και να αυξήσουμε τη γνώση για τη σημασία της πράξης της ανακύκλωσης στο περιβάλλον και κατ’ επέκταση στην ίδια μας τη ζωή στο μέλλον μας, με τελικό στόχο να καταλήγουν όσο το δυνατόν λιγότερα σκουπίδια στις χώρους υγειονομικής ταφής.
«...Χρειάζεται περισσότερη οργάνωση σε όλα τα συστήματα που υποδέχονται του κόσμου τα υλικά. Οι άνθρωποι επίσης χρειάζεται να ενημερώνονται συνέχεια, δεν αρκεί μια φορά. Η ανακύκλωση χρειάζεται να γίνει συνήθεια, τρόπος ζωής. Για να γίνει αυτό βέβαια πρέπει να υπάρχει συνέπεια, από πλευράς εταιρειών, με περισσότερα σημεία συλλογής και δήμων, που να κάνουν πιο καθαρή δουλειά...»
«...Στο τέλος όλα μπορούν να αξιοποιηθούν και κατά συνέπεια να καταλήγει ολοένα και μικρότερος όγκος σκουπιδιών στις χωματερές. Ας βάλουμε στόχο, να μεγαλώσουμε το χρόνο ζωής κάποιων υλικών. Με αυτόν τον τρόπο, δεν θα σπαταλάμε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και την ενέργεια. Τα τελευταία χρόνια υλικό το οποίο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά, κυρίως χαρτί, χρησιμοποιείται στις τσιμεντοβιομηχανίες, αντικαθιστώντας το λιγνίτη. Αν γίνεται σωστά η διαλογή και καθαρίζεται, αποτελεί μια πολύ καλή λύση. Η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι τσάμπα. Το κόστος της μη ανακύκλωσης είναι ισότιμο με το καταστροφικό πλήγμα προς το περιβάλλον...»
Είναι ζητούμενο να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία της ανακύκλωσης, παράλληλα όμως χρειάζεται η πολιτεία να δώσει και αντικίνητρα, οικονομικά οφέλη στους πολίτες της, με μέτρα αποτροπής. Από τον επόμενο χρόνο θα εφαρμόζουμε 4 χωριστά ρεύματα. Γυαλί, πλαστικό, μέταλλα και χαρτί στα σπίτια μας. Επίσης, στις οδηγίες για το 2030, το μπουκαλάκι του νερού θα πρέπει να είναι από 70% ανακυκλωμένο πλαστικό υποχρεωτικά.
Ας αλλάξουμε σιγά-σιγά τις καταναλωτικές μας συνήθειες, ας αρχίσουμε να δείχνουμε μεγαλύτερη καταναλωτική σύνεση με τις τροφές μας και τα υπολείμματα τροφών. Δεν έχει άλλες αντοχές ο ΧΥΤΑ στα Λιόσια. Το περιβάλλον θεωρείται κάπως δεδομένο για τον άνθρωπο. Νομίζουμε ότι θα είναι πάντα εκεί για εμάς. Δεν είναι ανάγκη να υφιστάμεθα ορατή απειλή όπως με τον κορονοϊό, για να δράσουμε άμεσα. Αν αναλογιστούμε την απίστευτη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης την περίοδο της καραντίνας παγκοσμίως, που είναι και πρόσφατο γεγονός, με το πάγωμα όλων των μέσων μεταφοράς και μετακίνησης, καταλαβαίνουμε το μέγεθος της περιβαλλοντικής ζημιάς που δημιουργείται από τον άνθρωπο.
Ας αλλάξουμε σιγά-σιγά τις καταναλωτικές μας συνήθειες, ας αρχίσουμε να δείχνουμε μεγαλύτερη καταναλωτική σύνεση με τις τροφές μας και τα υπολείμματα τροφών. Δεν έχει άλλες αντοχές ο ΧΥΤΑ στα Λιόσια. Το περιβάλλον θεωρείται κάπως δεδομένο για τον άνθρωπο. Νομίζουμε ότι θα είναι πάντα εκεί για εμάς. Δεν είναι ανάγκη να υφιστάμεθα ορατή απειλή όπως με τον κορονοϊό, για να δράσουμε άμεσα. Αν αναλογιστούμε την απίστευτη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης την περίοδο της καραντίνας παγκοσμίως, που είναι και πρόσφατο γεγονός, με το πάγωμα όλων των μέσων μεταφοράς και μετακίνησης, καταλαβαίνουμε το μέγεθος της περιβαλλοντικής ζημιάς που δημιουργείται από τον άνθρωπο.