Δευτέρα 1 Ιουνίου 2020

Μια σχέση ''αιτίου - αιτιατού''...


γράφει ο Πέτρος Καστορίνης

Η Πρόεδρος Κοινοτικού Συμβουλίου Ψυχικού Φαίνη Χατζηαθανασιάδου μας δέχτηκε στο γραφείο της. Στην Στρατηγού Καλλάρη 13 στο Ψυχικό το υπέροχο οίκημα που στέγαζε παλαιότερα τα γραφεία του Δήμου και έχει τη δική του ιστορία. 

Ήταν η κατοικία του λογοτέχνη Κοσμά Πολίτη. Την είχε κτίσει το 1930, σε βυζαντινό ρυθμό, γυρίζοντας από το Παρίσι και το Λονδίνο. Το σπίτι που το πούλησε κατά τη διάρκεια της κατοχής για διάφορους οικονομικούς λόγους, όμως συνέχισε να ζει εκεί ως ενοικιαστής. Μετά το θάνατο της γυναίκας του, έμενε σε ένα δωμάτιο στον επάνω όροφο ως το 1974, όπου και πέθανε. Το οίκημα περιήλθε στο δημόσιο και σχεδόν είχε καταρρεύσει. Ο Δήμος το κήρυξε διατηρητέο και πίεσε να το αναστηλώσει για δημαρχείο. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1990 από το δήμαρχο Δημήτρη Μαναό, με μελέτη του αρχιτέκτονα Ιωάννη Βικέλα και η αποπεράτωση των εργασιών έγιναν 1992, μαζί με τα εγκαίνια. 
           

''...Νιώθω καθημερινά την πατίνα του χρόνου, σε αυτό τον χώρο και ειδικά στο γραφείο μου, δίπλα στην καρέκλα που καθότανε ως την αναχώρηση για το μεγάλο ταξίδι του. Τον ''αναζητώ'' αρκετές στιγμές και τις ανταλλάσσω μαζί του. Πολιτικές ή ιδιωτικές, σε στιγμές συναναστροφής ή απομόνωση. Μέσα από την τετριμμένη καθημερινότητα που έχουν οι εν προκειμένω φιγούρες που σαλεύουν πίσω από το θαμπό γυαλί της μνήμης. Μιας μνήμης που ανακαλεί, άλλοτε με τρυφερότητα και άλλοτε με πικρία, ένα οριστικά χαμένο, αλλά όχι ακριβώς διαψευσμένο, άδειο παρελθόν. Και κατόπιν αυτής της ''συναλλαγής'' σπάνια οι αποφάσεις μου είναι εκτός στόχου...''  Μας λέει η Φαίνη Χατζηαθανασιάδου που ''καμαρώνει'' για τον χώρο που εργάζεται.


Η Φαίνη Χατζηαθανασιάδου στην κυριολεξία εργάζεται από την θέση της Προέδρου της κοινότητας Ψυχικού. Θα μπορούσε να είχε κάτσει στο ''βαρύ'' βιογραφικό της, στις πολυποίκιλες και πολυθεματικές δράσεις της ή στην ''στενή'' σχέση της με το κυβερνών κόμμα. Αντίθετα αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση η άσκηση των καθηκόντων της. Ως ''πρωτοβάθμιο'' κρατικό όργανο, η Πρόεδρος της κοινότητας Ψυχικού βρίσκεται δίπλα σε κάθε πολίτη και πάνω από κάθε πρόβλημα έως την λύση του. 

Ο Κοσμάς Πολίτης (Πραγματικό ονοματεπώνυμο, Παρασκευάς Ταβελούδης, 16 Μαρτίου 1888-23 Φεβρουαρίου 1974) ήταν Έλληνας συγγραφέας, απ' τους σημαντιότερους πεζογράφους της γενιάς του '30.Τα χαρακτηριστικότερα έργα του είναι τα μυθιστορήματα Eroïca (1938) και Στου Χατζηφράγκου (1962). Γεννήθηκε στην Αθήνα, ο πατέρας του, Λεωνίδας, καταγόταν από τη Μυτιλήνη και η μητέρα του, Καλλιόπη Χατζημάρκου, από το Αϊβαλί. Η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη το 1890, έπειτα από οικονομική καταστροφή. Ως γόνος μεσοαστικής οικογένειας, φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή (1900-1904) και στο Αμερικάνικο Κολέγιο της Σμύρνης (1904-1905). Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή εγκατέλειψε τη Σμύρνη και εγκαταστάθηκε αρχικά στο Παρίσι (1922-1923), έπειτα στο Λονδίνο, όπου εργαζόταν στο εκεί υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας, και τελικά το 1924 στην Αθήνα, όπου έγινε και υποδιευθυντής της Τράπεζας, ένα χρόνο μετά). Στα γράμματα εμφανίστηκε αιφνίδια, το 1930, σε ηλικία 42 ετών, ενώ ήδη είχε αξιόλογη επαγγελματική σταδιοδρομία, με το μυθιστόρημα Λεμονοδάσος.
                                     


Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται. Είναι γραμμική και περιγράφει –σε όλες τις φάσεις της– μια σχέση ''αιτίου - αιτιατού''. Όσο το ''αίτιο'' δεν αλλάζει τόσο το ''αποτέλεσμα'' θα παραμένει το ίδιο. Και εδώ έγκειται η σπουδαιότητα της δικής μας τούτης ιστορίας. Γιατί όσο οι κοινωνίες δεν κατανοούν τα λάθη τους, τι τις οδήγησε σε αυτά, υπό ποιες συνθήκες έγιναν, ποια τα χαρακτηριστικά τους, τόσο θα παραμένουν εγκλωβισμένες σε αυτά... Λίγοι είναι οι άνθρωποι που εργάζονται σκεπτόμενοι και η Φαίνη Χατζηαθανασιάδου είναι ένα παράδειγμα!