γράφει η Ανδρονίκη Παντιώρα
Ήταν η ημέρα που μόλις είχε αλλάξει το σκηνικό του καιρού στην Αθήνα και ο αέρας που είχε αρχίσει να φυσά, δυστυχώς δεν μας επέτρεψε το πλήρες άνοιγμα του θόλου, για τις ανάγκες της φωτογράφησης. Η θέα όμως από εκεί ψηλά είναι συναρπαστική. Το άπλωμα της πόλης απέραντο. Η Αττική ανοίγεται και ξεδιπλώνεται μπροστά μας μαγευτικά. Όσα ποιήματα και να γραφτούν για την Αθήνα, οι στίχοι δεν αρκούν.
Ο Δρ. Βαγγέλης Κολοκοτρώνης, αστρονόμος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, μας έκανε την ξενάγηση. Ήταν εντυπωσιακό αυτό που αντικρύσαμε. Ο ίδιος και ο επίσης εξαίρετος συνάδελφό του, αστροφυσικός, είναι οι μόνοι που έχουνε απομείνει στο χώρο, υλοποιώντας τα εκπαιδευτικά προγράμματα επιμόρφωσης μαθητών. Βέβαια τον καιρό που διανύουμε, πέραν του κορωνοϊού, οι επισκέψεις των σχολείων στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, έχουνε μειωθεί στο ελάχιστο.
"Το τηλεσκόπιο Newall είναι τεχνολογίας του 1869. Δεν φτιάχτηκε για την Ελλάδα, φτιάχτηκε για την Αγγλία. Ήρθε στα χέρια μας, το φέραμε από την Αγγλία το 1957, ως δωρεά από το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ", μας λέει ο Ευάγγελος, "το οποίο άλλαξε το ρου της αστρονομίας στην Ελλάδας έκτοτε, διότι είχαμε ένα πολύ μεγάλο όργανο το οποίο έκανε παρατηρήσεις επιστημονικές και όχι εκλαϊκευτικές.
Μετρούσαμε το φως, τους πλανήτες, γίναμε πλουσιότεροι στην έρευνα και των στοιχείων που αποκομίσαμε. Αυτά μέχρι το 1982, ημερομηνία όπου το τηλεσκόπιο κατέστη άχρηστο, λόγω της φωτορύπανσης των Αθηνών, η οποία τύφλωσε το τηλεσκόπιο", μας αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ευάγγελος Κολοκοτρώνης και από τότε κι έπειτα, το χρησιμοποιούμε για εκλαϊκευτικούς σκοπούς. Η ιστορία του έχει ως εξής: Κατασκευάστηκε από την οικογένεια Κουκ κατ' εντολή ενός μεγάλου μηχανικού της εποχής εκείνης, του Βρετανού, Robert Stirling Newall. Είχε τοποθετηθεί εξαρχής στο Νιουκάστλ, στη βίλα του Νιούαλ, εκ του οποίου πήρε και την ονομασία του. Μοναδικό στο είδος του, δεν υπάρχει άλλο τέτοιο τηλεσκόπιο, τέτοιας εποχής, αλλά "...δυστυχώς πλέον δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι, με τη ζημιά που έχει γίνει...", σημειώνει ο Ευάγγελος.
Από τα εγκαίνια του Κέντρου τον Σεπτέμβριο του 1995 έως σήμερα έχουν ξεναγηθεί στο Κέντρο πάνω από 200.000 επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Το ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που διοργανώνεται για τις πρωινές αλλά και τις βραδινές ξεναγήσεις για σχολεία παρακολουθούν κάθε έτος μαθητές από περίπου 250 νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια και Ειδικά Σχολεία όλης της Ελλάδας. Το κτίριο του Αστεροσκοπείου, κατασκευάστηκε το 1958 εξ' ολοκλήρου από πεντελικό μάρμαρο.
